De Bakspieker

Ook altijd al eens willen eten uit, of bakken in, een houtgestookte 17e eeuwse boeren broodoven?

Ja, dat is even schrikken want u moet er vroeg voor uit de veren. Het is zeven uur en langzaam verdrijft een waterig zonnetje de grondnevels.
Het begin van zomaar een bakdag op de Erve Kraesgenberg. De eerste bakker is present en treft alle voorbereidingen om het vuur in de oven te ontsteken. Dat moet, want voordat je überhaupt ook maar wat in de oven kunt bakken zal die toch eerst op temperatuur moeten komen.
En dat betekent volop hout stoken. Van voor naar achter in de oven en weer terug. Daarbij rekening houdend met zaken als buitentemperatuur, mist, regen (luchtvochtigheid), etc. Een secuur werkje en een openbaring voor de huidige klik en stekker-generatie.

De klok is de elf al gepasseerd als de bakkers zich, na een dampende kop koffie, opmaken voor het schoonmaken van de inmiddels gloeiend hete stenen oven. Alle as en zoveel mogelijk stof moet eruit en wel zo snel, dat de oven zo min mogelijk aan warmte verliest. Nou valt dat met de gloeiend hete stenen wanden wel mee. Het is eerder oppassen geblazen voor de handen. Met behulp van de zogeheten ‘schietstok’, bekend van alle schoolplaten uit vorige eeuwen waarop broodbakken is vastgelegd, kan dan het voorbereide brooddeeg in de oven worden geschoven. Een handigheid, dat de vaste bakkers van de Kraesgenberg u snel kunnen bijbrengen, zoals zoveel klassieke baktechnische zaken.

Het deeg is overigens elders al voorbereid. Dat heeft niet alleen te maken met een aspect als rijstijd; het heeft vooral ook te maken met de wettelijke voorschriften die er zijn voor de hygiënische opslag en verwerking van voedingsmiddelen. Wettelijke normen, die niet altijd passen in de 17e eeuwse sfeer en faciliteiten die we operationeel willen houden in monumentale gebouwencomplexen als de Erve Kraesgenberg.
Zijn de broden klaar dan gaan de bakspiekers (kwarkbollen) in de oven, deze hebben genoeg aan de restwarmte die nog aanwezig is in de oven. 

Net na de middag, zo vanaf 13 uur, beginnen de vrijwillige bakkers van de Kraesgenberg met de verkoop, afhankelijk of de producten al klaar zijn, want anders dan met de temperatuur-, luchtvochtigheid- en tijdgestuurde moderne bakkersoven blijft bakken in een houtsteenoven een spel van natuur en omgevingsinvloeden. De temperatuur is daardoor de ene keer wat hoger dan de andere keer.
 
Het zal iedereen inmiddels ook duidelijk zijn, dat er altijd maar een beperkte ‘oplage’ gebakken kan worden. Die beperkte hoeveelheid, zowel van brood (de Dinkelstoet) als van de bakspiekertjes wordt ter plekke verkocht. De ervaring leert, dat de vraag altijd groter is dan het aanbod. Wie dus wil genieten van onvervalst brood en banket zoals dat in de VOC-tijd al werd gemaakt, moet er dus vroeg bij zijn, want op=op.

Wil men dit proces van dicht bij zien dan is men van harte welkom vanaf een uur of 10 of, voor de vroege vogels, al eerder. Daarbij kunnen vragen worden gesteld en (on)mogelijkheden worden besproken over het gehele proces. De bakkers zullen graag uw vragen beantwoorden. Er wordt vanaf half april tot 1 oktober bij activiteiten gebakken in de bakspieker.

Oh ja, we zouden het bijna vergeten: vindt u het leuk na het zien van het bakproces en de gezelligheid er omheen ook zelf als vrijwilliger mee te gaan bakken, om het cultuurgoed in stand te houden en door te geven aan de jongere generaties, dan kan men zich ook opgeven bij een van de bakkers.
We kunnen nog wel enkele bakkers op de Erve Kraesgenberg gebruiken! Bellen om een afspraak te maken mag ook: …………..